Ang Puno ng Balite sa Sementeryo ng Cauayan

Nang mapadpad kami nina Lang-Ag sa Cauayan Isabela, hindi namin masyadong nakuha ang detalye ng mga lugar doon sapagkat ang walkman na gamit namin sa pagrerecord ay kinumpiska ng mga DENR nang maharang ang dala naming trak na may sakay na palay at mais.

Subalit hindi namin malimutan ang pangyayaring mapuntahan mismo ang balite na nakatanim sa gawing gitna ng sementeryo ng isang liblib na barangay doon. Nagkataong papunta ng Isabela ang trak ng tiyuhin ko upang ipalit ang mga sibuyas niya sa mga produktong mais at palay. Iba daw kasi ang uri ng binhing mais at palay roon.

Ipinagkatay kami agad ng aso nang dumating kami. Pasado alas singko na ng hapon. Mabigat ang dating ng lumang bahay na hinimpilan namin. Maraming mga nakasalansan na sako ng palay sa silong at sa gawing bubungan naman ay mga nakatulos na dahon ng tabako. Ika-walo na ng gabi ay tanging sa salas at silungan lang ng bahay ang may ilaw. Take note kung gaano kalabo ang ilaw: 20 watts na bombilya. Kung may mahahalo na bangaw sa kinakain namin noong gabi ay hindi ko na mapapansin.

Usapang laseng ang kuwentuhan ng mga tiyuhin ko kasama ang mga mapagbida na ring pahenante. Akala mo hindi na sila makakapagbuhat ng mga buriki ng sibuyas kinaumagahan dahil sa mga kaimposiblihan ng mga pinagkukwento. hehe.

Ganito yon:

Nang mabanggit ni Kolen (anak ng pinsan ng tiyuhin ko) ang sementeryo sa may malapit sa irigasyon nila ay nagka-interes kami. Doon daw kasi pinagpapatay ang mga kamag-anak nilang tumiwalag sa NPA. Bagamat sa may Santiago, Isabela sana kami mangongolekta ng alamat ni Lang-Ag, napunta kami ng Cauayan. (mahirap sumabit sa trak,hindi ka lng pala mangangamoy sibuyas, pagbubuhatin ka pa ng mga buriki, wahehe!).

Pero alam niyo, sa bahay pa lang nina Kolen napaka werdo~ na. Wala man lang kahit isang flourescent na ilaw. Puro bombilya. Eh pang kubeta lang kasi para sa akin ang bombilya. Eh basadik (basa-adik) ako noong panahong iyon. Hindi mo ako mapapatulog kapag hindi nagbabasa ng libro. Masakit sa mata ang sundot ng mga letra sa libretong GAPO ni Luahalhati Bautista. Malabo ang ilaw..Waaahhh! Puro alulong~ pa ng aso~! naunahan tuloy ako ng takot para umihi sa labas. Abah! sa bintana na ako nagpatarayok ng ihi. Mahirap nang magkasakit sa bato ano.!?.Mamuo pa sa asin yong ihi sa pantog ko. Lintek na mga alulong na yan!

Itong si Lang-Ag, palibhasa laking bundok, hayon naghihilik na. Ayaw ko namang magtalukbong. Mainit. Malikot ang mata ko na nakatingin sa kisame. Parang may makikita akong biglang susulpot. Dito ako naiinis sa isipan ko. Kung anu-ano ang hinahabing larawan. Hindi ko mapigilan. Hindi ko masaway. Lintek. Sinasadya kong sikuhin ang Lang-Ag para magising nang makasabay ko ulit matulog. Madaya ang kumag na ito. Kung baga sa takbuhan, wala pa ang putok ng baril nauna nang rumatsada. Hayun ang alulong na naman ng aso. Heto at naiihi na naman ako! Buset na pantog ito ayaw makisama. Biglang sumagi sa isipan na baka sa pag-ihi ko sa bintana ay may bigla akong makita. Nyaayy!~. Lintek. Tumawa na kayo kung gusto niyo dahil sa pitsel na ako umihi. Pero nakatulog din ako at salamat sa Diyos wala akong nakita.

Kinaumagahan, napakasarap ng kape. Si Lang-Ag ang nagtapon ng ihi ko sa pitsel, ahehe. Buti nga sa kanya. Inunahan niya ako sa pagtulog. Hindi marunong makisalo sa aking kalbaryo kagabi. Nyahaha! Pero seriously, mahusay ka-teamwork yang si Lang-Ag. Naalala ko noong umakyat kami sa bundok Banahaw, siya ang pumasan sa akin nang mamulikat ako mula sa tatlong tangke hanggang sa sinasabi nilang kapatagan. Igorot kasi itong si Lang-Ag, maiiksi ang binti pero siksik sa masel, mapapahiya ang pangil ng sasagpang na ahas. Sa tindi ba naman at tigas ng masel nito sa binti, nakooooowww!.

Tuloy tayo;

Tanghali pa lang ay naligo na kami sa irigasyon. Sarap lumangoy kahit mababaw. Niyaya ko si Kolen na puntahan ang sementeryo na may puno ng Balite, pagkatapos naming mananghali. Pumayag naman ito.

Pinapaitang kambing naman ang ulam. Ayosh ding makipag-deal itong tiyuhin ko. May cash na, mapapakain ka pa ng aso at kambing. Ayosh din itong partner ko. Naka-4 na plato ng kanin. Malaki kasi ang bodega kaya kahit sari-saring epektos maaari mong ipasok. Magkakape pa sa katanghaliang tapat. Susme!

Sa sementeryo na nga tayo;

tanging mga nagpapastol lang ng baka ang nakita naming papauwi na buhat sa masukal na sementeryo. Nitso,tuyong dahon, berdeng damuhan at talahiban ang makikita. Tatlo ang nakakikilabot na puno sa biglang tingin: akasya, kamatsile, at balite. Mayayabong ang mga dahon at nakahapay ang mga sanga na animo mga hagdan na may mananaog pagkagat ng dilim. Kinikilabutan ako na lapitan ang mga iyon. Tanghaling-tanghali pero ang nararamdaman kong hilakbot ay gayun na lamang. Grabe! (Nararamdaman niyo ba ang nararamdaman ko?) Para kasing may mga nakapalibot sa aming tatlo nong tanghali na iyon. Matindi. Kapag may manggugulat lang sa akin sa lugar na iyon, kakaripas nako. At kwidaw ka, hehe, meron nga: si Kolen biglang may itinuro na babaeng nagduduyan daw sa ilalim ng puno ng balite. Nginigg!!Lintek! Wala naman kaming makita ni Lang-Ag. Pero the feeling is mutual. Iisa ang reaksiyon ng katawan namin ng kasama kong Igorot. Nagtataasan ang mga balahibo namin. Nangangalisag ang pandama sa likuran. Ramdam namin ang impak ng kakaibang puwersa sa lugar na iyon. Napakalungkot. Hindi mo matagalan ang lugar. Ayaw ko nang ituloy ang paglapit sa puno. Para kasing may mga kasama kaming naglalakad sa loob ng sementeryo. Simulan lang ni Lang-Ag ang tumakbo at tatakbo na rin ako.

Pagkadating namin sa bahay nina Kolen ay sinumpong na siya ng kanyang sakit: epilepsy. Hindi ko matagalang tingnan siya na nagkikisay-kisay habang kagat-kagat ang isang kutsara at bumubula ang bibig. Eto ang nabanggit ng tatay niya nang nakasakay na kami sa trak para umuwi:

simula nang mapatay ang kuya niya ng mga NPA sa sementeryo, marami na siyang nakikita. Kayat sa tuwing sinusumpong ito ng kanyang dolot(epilepsy), nakakita na naman.

weird!